গুৱাহাটী,৮ ছেপ্তেম্বৰঃ সমগ্ৰ দেশৰ লগতে অসমতো আজি পালন কৰা হৈছে আন্তৰ্জাতিক সাক্ষৰতা দিৱস। প্ৰতি বছৰে বিশ্বজুৰি ৮ ছেপ্টেম্বৰত অনুষ্ঠিত কৰা হয় আন্তৰ্জাতিক সাক্ষৰতা দিৱস। ১৯৬৫ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত তেহৰাণত নিৰক্ষৰতা দূৰীকৰণ সন্দৰ্ভত শিক্ষামন্ত্ৰীসকলৰ অনুষ্ঠিত বিশ্ব সন্মিলনত গ্ৰহণ কৰা প্ৰস্তাৱৰ পাছত আন্তৰ্জাতিক সাক্ষৰতা দিৱস উদযাপন আৰম্ভ হৈছিল। সন্মিলনত প্ৰস্তাৱ কৰা হৈছিল যে সন্মিলনৰ উদ্বোধনৰ তাৰিখ অৰ্থাৎ ৮ ছেপ্টেম্বৰত আন্তৰ্জাতিক সাক্ষৰতা দিৱসৰূপে ঘোষণা কৰা হওঁক আৰু ইয়াক বিশ্বব্যাপি পালন কৰা হওঁক। ইউনেস্ক’ৰ দ্বাৰা ১৯৬৬ চনৰ নবেম্বৰত পেৰিছত আয়োজিত সাধাৰণ সন্মিলনৰ ১৪ সংখ্যক অধিৱেশনত ৮ ছেপ্টেম্বৰক আন্তৰ্জাতিক সাক্ষৰতা দিৱস পিচাপে ঘোষণা কৰা হয় আৰু তাৰ পাছৰে পৰাই প্ৰত্যেক বছৰে দিৱসটো উদযাপন কৰা হয়।

অসমতো ১৯৯২-৯৩ চনৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় সাক্ষৰতা মিছনৰ অধীনত সাক্ষৰতা অভিযান আৰম্ভ হয়। জিলা সাক্ষৰতা অভিযানৰ মূল লক্ষ্য হৈছে নিৰক্ষৰসকলক লিখা-পঢ়া আৰু সংখ্যাজ্ঞান প্ৰদান কৰা। নিজে ক’ত ক’ত বঞ্চিত হৈছে তাক জনা, সংগঠিত হৈ উন্নয়নমূলক কামৰ জৰিয়তে নিজৰ আৰু দহৰ উন্নতি সাধন কৰা, জীৱন ধাৰণৰ মান আৰু অৰ্থনৈতিক অৱস্থা উন্নত কৰা। একতা, পৰিবেশ সংৰক্ষণ, নাৰী-পুৰুষৰ সমতা, সৰু পৰিয়াল আদিৰ যোগেদি প্রাথমিক শিক্ষা সার্বজনীন কৰাৰ লক্ষ্য নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে। সাক্ষৰতা অভিযানৰ উক্ত লক্ষ্যসমূহ পূৰণৰ প্রয়াস চলোৱাৰ সমান্তৰালভাৱে নতুনকৈ নিৰক্ষৰ লোকৰ যাতে সৃষ্টি নহয় তাৰ প্ৰতিও বিশেষ ব্যৱস্থা লোৱা হৈছে।

চৰকাৰে গ্ৰহণ কৰা সাক্ষৰতা অভিযানৰ ফলত অসমত তুলনামূলকভাৱে বৃদ্ধি পাইছে সাক্ষৰতাৰ হাৰ। মাত্র এটা দশকৰ ভিতৰত সাক্ষৰতাৰ নিৰিখত দেশৰ ২৬ সংখ্যক ৰাজ্যৰ পৰা ২১ সংখ্যক স্থান আগুৱাই পঞ্চম স্থানলৈ উন্নত হৈছে অসম। ক’ভিডকেন্দ্ৰীক পৰিস্থিতিৰ মাজতে ৰাজ্যৰ বাবে সুখবৰ কঢ়িয়াই আনিছে ৰাষ্ট্রীয় পৰিসংখ্যা বিভাগে। উল্লেখ্য যে ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি অসমত সাক্ষৰতাৰ হাৰ আছিল ৭২.২ শতাংশ। কিন্তু বিগত বৰ্ষত প্রকাশিত ৰাষ্ট্রীয় নমুনা সমীক্ষাৰ প্রতিবেদনত দেখা গৈছে যে অসমৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৮৫.৯ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পাইছে।

২০১১ চনত অসম দেশৰ ২৬ নম্বৰ ৰাজ্য আছিল আৰু এতিয়া ২০২০ চনৰ পৰিসংখ্যাত সাক্ষৰতাৰ হাৰত অসম দেশৰ পঞ্চম স্থান দখল কৰিবলৈ সক্ষম হ’ল। উল্লেখযোগ্য কথাটো হৈছে যে সামগ্রিকভাৱে অসমত মহিলা আৰু পুৰুষ উভয় শাখাতেই সাক্ষৰতাৰ হাৰ ব্যাপক হাৰত বৃদ্ধি পোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে।

২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি অসমত পুৰুষ আৰু মহিলাৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ আছিল ক্রমে ৭৭.৮ আৰু ৬৬.৩ শতাংশ। ২০২০ চনৰ পৰিসংখ্যাত দেখা গৈছে অসমত পুৰুষ আৰু মহিলাৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ বৃদ্ধি পালে ক্রমে ৯০.১০ আৰু ৮০.২০ শতাংশলৈ। উল্লেখ্য যে ৰাজ্যৰ ৭ বছৰৰ ঊর্ধ্বৰ লোকৰ মাজত ৰাষ্ট্রীয় পৰিসংখ্যা বিভাগে এই সমীক্ষা চলাইছিল। লক্ষণীয়ভাৱে ২০১১ চনৰ দৰে শেহতীয়া ২০২০ চনৰ সমীক্ষাতো দেশৰ আটাইতকৈ সাক্ষৰতাৰ হাৰ বেছি থকা ৰাজ্যখন হৈছে কেৰালা।

২০১১ চনতো কেৰালাত সাক্ষৰতাৰ হাৰ আছিল ৯৬.২ শতাংশ আৰু শেহতীয়া সমীক্ষাতো দেখা গ’ল ৰাজ্যখনত সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৯৬.২ শতাংশ অটুট আছে। পিছে দ্বিতীয়, তৃতীয়, চতুর্থ আৰু পঞ্চম স্থানত নতুন নতুন ৰাজ্যই উন্নত ফল প্রদর্শন কৰা পৰিলক্ষিত হৈছে। ২০১১ চনত সাক্ষৰতাৰ হাৰত দেশৰ দ্বিতীয়খন ৰাজ্য আছিল লাক্ষাদ্বীপ (৯১.৮)। ২০২০ৰ পৰিসংখ্যাত দ্বিতীয় স্থান লাভ কৰিছে দিল্লীয়ে (৮৮.৭)। পূর্বতে তৃতীয় স্থানত আছিল মিজোৰাম (৯১.৩) আৰু এইবাৰ তৃতীয় স্থান দখল কৰিছে উত্তৰাখণ্ডই (৮৭.৬)। চতুর্থ স্থানত আছিল গোৱা (৮৮.৭) আৰু এইবাৰ উক্ত স্থান লাভ কৰিছে হিমাচল প্রদেশে (৮৬.৬)। ২০১১ চনত পঞ্চম স্থানত উত্তৰ-পূর্বাঞ্চলৰ ত্রিপুৰা (৮৭.২) আছিল যদিও এইবাৰ এই স্থান দখল কৰিছে অসমে। তালিকাৰ অন্তিম ৫ স্থানতো ব্যাপক সালসলনি হোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে। ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি তালিকাৰ অন্তিম পাঁচখন ৰাজ্য আছিল ক্রমে বিহাৰ (৬১.৮), অৰুণাচল প্রদেশ (৬৫.৪), ৰাজস্থান (৬৬.১), ঝাৰখণ্ড (৬৬.৪) আৰু অন্ধ্রপ্রদেশ (৬৭.০)। ২০২০ চনৰ পৰিসংখ্যা অনুসৰি অন্তিম পাঁচখন ৰাজ্য হৈছে ক্রমে অন্ধ্রপ্রদেশ (৬৬.৪), ৰাজস্থান (৬৯.৭), বিহাৰ (৭০.৯), তেলেংগানা (৭২.৮) আৰু উত্তৰ প্রদেশ (৭৩.০)। লক্ষণীয়ভাৱে সৰ্বভাৰতীয় পৰ্যায়ত বিগত এক দশকত দেশৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ বৃদ্ধি পোৱা পৰিলক্ষিত হৈছে। ২০১১ চনৰ লোকপিয়ল অনুসৰি ভাৰতৰ সাক্ষৰতাৰ হাৰ আছিল ৭৪.০৪ শতাংশ। ২০২০ চনৰ সমীক্ষাত সর্বভাৰতীয় সাক্ষৰতাৰ হাৰ ৭৭.৭ শতাংশলৈ বৃদ্ধি পালে।